Presidenti Xi po udhëton drejt Evropës dhe po ndjek një axhendë të qartë politike: Kina dëshiron ta shkëputë BE-në nga SHBA-të dhe ta lidhë atë më ngushtë me veten. Kjo mund të ketë pasoja të mëdha.
Javët e fundit, një numër i madh i krerëve të qeverive nga BE udhëtuan në Kinë , duke përfshirë kancelarin gjerman, si dhe nga Belgjika , Holanda dhe Italia.
Presidenti Xi në një udhëtim në Evropë
Kina i kuptoi këto vizita si një shqetësim evropian për të rikthyer ekonominë e dobët të BE-së në rrugën e duhur përmes bashkëpunimit me Kinën. Në të njëjtën kohë, komentatorët kinezë vlerësuan, ndonëse jo pa nuanca kërcënuese, emancipimin në këtë mënyrë të BE-së nga SHBA-të. Interesi kryesor gjeopolitik i Kinës në BE është shkëputja nga marrëdhëniet intensive me SHBA-në. Nga këndvështrimi i Kinës, vetëm SHBA-ja, d.m.th pa rëndësinë mbështetëse të tregut dhe fuqinë ekonomike të BE-së, duket shumë më qartë si fuqia botërore në rënie që udhëheqja kineze e konsideron kështu gjithsesi.
Tani udhëtimet po shkojnë në drejtimin tjetër. Presidenti Xi në udhëtimin e tij në Evropë do të vizitojë tre vende : Hungarinë, Serbinë dhe Francën . Zgjedhja nuk është befasuese. Hungaria nuk është vetëm e afërt me Rusinë , por edhe me përkrahësin e saj kryesor Kinën dhe sheh mbivendosje me kuptimin kinez dhe rus të “demokracisë”, si dhe me ideologjinë etnike, Serbia është gjithashtu afër Rusisë dhe konsiderohet të jetë shteti më i rëndësishëm i Ballkanit, një rajon në të cilin Kina po konkurron me BE-në për ndikim.
Megjithëse Franca nuk është partneri më i rëndësishëm ekonomik i Kinës në BE, ajo është e ndjeshme ndaj idesë së autonomisë strategjike të BE-së, të cilën Franca e kupton disi dhe Kina shumë qartë, si një largim nga SHBA.
Hungaria po bashkëpunon me Kinën
Kjo është arsyeja pse Xi do të fillojë udhëtimin e tij evropian në Francë më 5 maj. Përveç zbutjes politike, në rend dite do të jenë edhe marrëveshjet ekonomike. Për Kinën, Serbia nuk është vetëm një spirancë e rëndësishme për Rrugën e Re të Mëndafshit në Evropë, por edhe politikisht interesante duke pasur parasysh afërsinë e vendit me Rusinë. Sipas mediave kineze, marrëdhëniet në Hungari do të ngrihen në një nivel të ri. Ministri i Jashtëm i Hungarisë sapo ka bërë një vizitë në Kinë, e cila nga perspektiva kineze u krye me përulësinë e nevojshme: nuk duhet ta shikojmë Kinën me kaq kritikë, tha ai.
Përfundimi i pritjeve të Kinës për vizitën e Xi dhe reagimi i saj është se Evropa mund të jetë një partner i përgjegjshëm në rendin ndërkombëtar, vetëm nëse vazhdon bashkëpunimin e hapur ekonomik dhe tregtinë me Kinën si më parë. Rezervat kundër mbiprodhimit kinez dhe veçanërisht ndaj makinave elektrike nga Kina janë të pabaza, thotë ai. Kjo nuk është për t’u habitur, sepse përveç distancës së dëshiruar midis shteteve të BE-së dhe SHBA-së, Kina po përpiqet për lidhje të ngushta ekonomike, mundësisht në formën e varësisë.
Prandaj vizita e Xi do të ndiqet me shumë vëmendje jo vetëm në vendet e tjera evropiane, por edhe në SHBA. Qëndrimi i Serbisë dhe Hungarisë do të jetë i një rëndësie dytësore, edhe nëse potenciali përçarës i Hungarisë përdoret vazhdimisht në BE. Vëmendje e veçantë do t’i kushtohet vizitës në Francë. Presidenti Macron ka marrë disa qëndrime të dukshme javët e fundit.
Elita kineze i sheh BE-në dhe SHBA-në në rënie ekonomike
Fjalimi i tij i dytë në Sorbonë u prit veçanërisht mirë në Pekin. Çdo përmendje e “autonomisë strategjike të BE” e bën udhëtimin e Presidentit Xi në Francë më fitimprurës. Megjithatë, nuk ka nevojë të pritet që Kina të kontribuojë në çfarëdo mënyre për t’i dhënë fund kërcënimit më të madh të sigurisë të BE-së në dekada, luftës së Rusisë kundër Ukrainës. Kjo nuk është e papërshtatshme për Xi. Ashtu si lufta në Lindjen e Mesme, Irani është lidhur edhe më ngushtë me Kinën.
Kina po i lejon aleatët e saj të ngushtë rreth BE-së të bëjnë luftë, ushtarakisht duke mos bërë asgjë për t’i ndaluar ata. Prej kohësh ajo po zhvillon një luftë hibride kundër shteteve të BE-së që synon epërsinë ekonomike. Stimujt nëpërmjet investimit dhe ndëshkimit, siç përjetoi Lituania me tërheqjen e tregtisë, përdoren paralelisht.
Elita kineze e sheh BE-në dhe SHBA-në në rënie ekonomike dhe e sheh veten si një fuqi botërore në rritje, një proces që duhet të përfundojë në vitet e ardhshme për të festuar në njëqindvjetorin e Republikës Popullore në 2049. Se si do të ndodhë kjo varet gjithashtu, sa ngushtë mund të lidhet BE-ja me Kinën dhe kështu të përcaktojë rendin ndërkombëtar.
Nga Gjermanishtja: Sherif Ramabaja
Rreth ekspertit
Prof Dr. Thomas Jäger që nga viti 1999 punon në Universitetin e Këlnit i angazhuar për marëdhëniet ndërkombëtare dhe politikën e jashtme. Hulumtimi i tij fokusohet në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe politikën e jashtme amerikane dhe gjermane.
Ndiqni ekspertin tonë edhe në Twitter !
