Gati 50,000 ushtarë rusë kanë vdekur gjatë luftës në Ukrainë, sipas analizës së parë statistikore të pavarur të viktimave të luftës ruse. Dy media të pavarura ruse, Mediazona dhe Meduza, duke punuar me një shkencëtar nga Universiteti Tübingen i Gjermanisë, përdorën të dhënat e qeverisë ruse për të hedhur dritë mbi një nga sekretet më të fshehta të Moskës – koston e vërtetë njerëzore të pushtimit të saj në Ukrainë.
Gati 50,000 ushtarë rusë kanë vdekur gjatë luftës në Ukrainë, sipas analizës së parë statistikore të pavarur të viktimave të luftës ruse. Dy media të pavarura ruse, Mediazona dhe Meduza, duke punuar me një shkencëtar nga Universiteti Tübingen i Gjermanisë, përdorën të dhënat e qeverisë ruse për të hedhur dritë mbi një nga sekretet më të fshehta të Moskës – koston e vërtetë njerëzore të pushtimit të saj në Ukrainë.
Për ta bërë këtë, ata u mbështetën në një koncept statistikor të popullarizuar gjatë pandemisë COVID-19 të quajtur vdekshmëri e tepërt. Duke u mbështetur në të dhënat e trashëgimisë dhe të dhënat zyrtare të vdekshmërisë, ata vlerësuan se më shumë burra sesa normalisht, nën moshën 50 vjeç, vdiqën midis shkurtit 2022 dhe majit 2023. As Moska dhe Kievi nuk japin të dhëna në kohë për humbjet ushtarake dhe secila palë përpiqet për të shtuar numrin e viktimave të palës tjetër.
Rusia e ka pranuar publikisht vdekjen e pak më shumë se 6000 ushtarëve. Raportet për humbjet ushtarake janë publikuar në mediat ruse, thonë aktivistët dhe gazetarët e pavarur. Dokumentimi i të vdekurve është kthyer në një akt kundërshtimi, pasi ata që e bëjnë këtë përballen me ngacmime dhe akuza të mundshme penale.
Pavarësisht sfidave të tilla, Mediazona dhe Shërbimi Rus i BBC-së, duke punuar me një rrjet vullnetarësh, kanë përdorur postime në media sociale dhe fotografi të varrezave në të gjithë Rusinë, për të ndërtuar një bazë të dhënash të viktimave të konfirmuara të luftës. Që nga 7 korriku, ata kishin identifikuar 27,423 ushtarë rusë të vrarë. “Këta janë vetëm ushtarë që ne i njohim me emër dhe vdekjet e tyre në secilin rast verifikohen nga burime të shumta,”- tha Dmitry Treshchanin, një redaktor në Mediazona që ndihmoi në mbikëqyrjen e hetimit.
“Vlerësimi që bëmë me Meduza na lejon të shohim vdekjet ‘të fshehura’, vdekjet që qeveria ruse po përpiqet me kaq obsesion dhe pa sukses t’i fshehë.” Për të arritur në një raport më të plotë, gazetarët nga Mediazona dhe Meduza morën të dhënat e rasteve të trashëgimisë të paraqitura pranë autoriteteve ruse.
Të dhënat e tyre nga Regjistri Kombëtar i Provave përmbanin informacione për më shumë se 11 milionë njerëz që vdiqën midis 2014 dhe majit 2023. Sipas analizës së tyre, në vitin 2022 u hapën 25,000 raste të trashëgimisë për meshkujt e moshës 15 deri në 49 vjeç, më shumë sesa pritej. Deri më 27 maj 2023, numri i rasteve të shtuara kishte shkuar në 47,000.
Kjo rritje është përafërsisht në përputhje me një vlerësim të majit nga Shtëpia e Bardhë se më shumë se 20,000 rusë janë vrarë në Ukrainë që nga dhjetori, edhe pse është më i ulët se vlerësimet e inteligjencës së SHBA dhe Britanisë së Madhe për viktimat e përgjithshme ruse.
Në shkurt, Ministria e Mbrojtjes e Mbretërisë së Bashkuar tha se rreth 40,000 deri në 60,000 rusë ishin vrarë në luftë. Një vlerësim i rrjedhur nga Agjencia e Inteligjencës së Mbrojtjes së SHBA-së tregon se numri i rusëve të vrarë në aksion në vitin e parë të luftës ishte nga 35,000 deri në 43,000.
“Shifrat e tyre mund të jenë të sakta, ose mund të mos jenë,”- tha Treshchanin, redaktori i Mediazona, në një email. “Edhe nëse ata kanë burime në Ministrinë e Mbrojtjes Ruse, të dhënat e saj mund të jenë të paplota. Është jashtëzakonisht e vështirë të mblidhen së bashku të gjitha viktimat nga ushtria, Rosgvardia, batalioni Akhmat, kompani të ndryshme ushtarake private, nga të cilat Ëagner është më i madhi, por jo i vetmi. Viktimat mes të burgosurve, të rekrutuar fillimisht nga Wagner dhe tani nga Ministria e Mbrojtjes, janë gjithashtu një temë shumë e mjegullt, me shumë potencial për manipulim. Statistikat në fakt mund të japin rezultate më të mira.”
Shumë vdekje ruse – si dhe amputimet – mund të ishin parandaluar me ndihmën e parë më të mirë të vijës së parë, tha Ministria e Mbrojtjes e Mbretërisë së Bashkuar në një vlerësim të inteligjencës të botuar të hënën.
Rusia ka pësuar mesatarisht rreth 400 viktima në ditë për 17 muaj, duke krijuar një “krizë” në kujdesin mjekësor luftarak që ka të ngjarë të dëmtojë shërbimet mjekësore për civilët në rajonet kufitare pranë Ukrainës, tha ministria.
Në mënyrë të pavarur, Dmitry Kobak, një shkencëtar i të dhënave nga Universiteti Tübingen i Gjermanisë, i cili ka publikuar punë mbi vdekjet e tepërta nga COVID-19 në Rusi, mori të dhëna për vdekshmërinë të ndara sipas moshës dhe gjinisë për vitin 2022 nga Rosstat, agjencia zyrtare e statistikave ruse.
Ai zbuloi se 24,000 burra nën moshën 50 vjeç vdiqën më 2022 më shumë sesa pritej, një shifër që përputhet me analizën e të dhënave të trashëgimisë. Të dyja analizat korrigjuan për efektet e vazhdueshme të COVID në vdekshmëri duke indeksuar normat e vdekjeve të meshkujve kundrejt vdekjeve të femrave.
I pyetur nga Associated Press të hënën në lidhje me studimin e Meduza dhe Mediazona, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha gjatë një konference me gazetarët se ai nuk ishte në dijeni të tij, pasi Kremlini kishte “ndaluar monitorimin” e Meduzës. Peskov gjithashtu refuzoi të komentojë numrin e vdekjeve të përmendura në studim, duke thënë vetëm se “Ministria e Mbrojtjes i jep numrat dhe ata janë të vetmit që e kanë këtë të drejtë”.
