Leonid Volkov është një i besuar i Alexei Navalny dhe një nga zërat më të rëndësishëm në opozitën ruse. Në librin e tij “Putinland”, botimi i zgjeruar i të cilit u botua së fundmi, politikani përshkruan se si funksionon regjimi rus – një sistem që, sipas fjalëve të Volkovit, është “në prag të katastrofës”. Politikani, i cili jeton në mërgim në Lituani, në një intervistë për ntv.de flet se ku bazohet optimizmi i tij. Por ai gjithashtu i përgjigjet pyetjeve se pse është “marrëzi” që ekonomia ruse po rritet dhe pse njerëzit që bëjnë thirrje për negociata me Putinin janë “idiotë”.
ntv.de: Në parathënien e botimit të ri të librit tuaj “Putinland” ju shkruani: “Putini e ka çuar veten dhe sistemin e tij në prag të katastrofës. Jam i bindur se ai dhe shokët e tij do të vdesin në këtë katastrofë.” Por një vështrim në lajmet tregon një pamje tjetër.
Leonid Volkov: Pas sukseseve të para të ushtrisë ukrainase, pati pritshmëri jashtëzakonisht të larta, joreale për vitin 2023. Të gjithë prisnin një ofensivë të suksesshme dhe se ushtria ukrainase së shpejti do të shkonte në Sheshin e Kuq me Leopardët dhe Abrams. Më pas këto pritje të fryra u zëvendësuan nga zhgënjimi: Gjithçka është e tmerrshme për ne, por gjërat duken të shkëlqyera për Putinin. Megjithatë, për një planifikim politik afatgjatë, duhet të shmangen këto ekstreme emocionale dhe të shikohet tabloja e gjerë.
Dhe çfarë zbulon një vështrim në pamjen e madhe?
Se Putini është shumë i tillë. Ngjarja më e rëndësishme e vitit të kaluar ishte kryengritja e Prigozhin. A mund të imagjinohej diçka e tillë në Rusinë e paraluftës? Është e qartë se jo. Vetë fakti që mund të lindë një krizë e përmasave të tilla tregon se si gjërat nuk po shkojnë sipas planit për Putinin dhe se shkalla e tij e kontrollit mbi situatën është ulur. Nuk ka asnjë garancion që kriza të tilla nuk do të shfaqen më.
Pse Putini po e humbë kontrollin?
Ai eliminoi të gjithë ata që guxuan t’i jepnin komente për situatën reale në front. Jo vetëm që vrau Prigozhin dhe burgosi Strelkovin, ai pushoi gjithashtu një numër gjeneralësh. Ai e ka bërë të qartë se është i kënaqur me botëkuptimin që i japin Shoigu, Gerasimov dhe FSB. Kjo e shtyn atë të marrë vendimet e duhura: të sulmojë pa marrë parasysh humbjet dhe të vazhdojë “operacionin special ushtarak” derisa të arrihen të gjitha objektivat. Kjo do të çojë në shumë më tepër viktima, por edhe në kriza të reja politike në Rusi.
Pavarësisht sanksioneve perëndimore, ekonomia ruse duket të jetë rritur në vitin 2023.
Kjo është e pakuptimtë. Po, produkti i brendshëm bruto nominal u rrit me disa për qind, por kjo nuk është asgjë që mund ta shpërndash me bukë. Një e treta e ekonomisë është e orientuar drejt luftës. Diçka është krijuar për t’u shkatërruar. Po, fabrikat e armëve punojnë me tre turne, por në këtë industri punojnë maksimumi disa milionë njerëz. Sigurisht, për ta është shkëlqyeshëm. Gjithashtu, shumë para shkojnë drejtpërdrejt për anëtarët e ushtrisë dhe familjet e tyre. Ka shumë familje ku burri sillte në shtëpi 30 mijë rubla (rreth 300 euro – shënim i redaktorit) rrogë në fund të muajit, pinte dhe rrihte gruan. Tani ai nuk është në shtëpi, askush nuk pi dhe rreh gruan, dhe paga tashmë është 200,000 rubla. Dhe nëse jeni me fat, ai do të vritet dhe gruaja do të marrë shtatë milionë rubla (rreth 71,000 euro). E shkëlqyeshme! Në këta dy sektorë – në industrinë e mbrojtjes dhe për familjet e personelit ushtarak – pasuria është rritur shumëfish. Pjesa tjetër e ekonomisë është krejtësisht e ndyrë.
Në një intervistë në gusht 2023 ju thatë: “Nëse Putini do të eliminohej, lufta do të përfundonte të nesërmen”. E besoni këtë akoma sot?
Natyrisht. Përveç Putinit dhe disa të çmendurve rreth tij, askush nuk ka nevojë për këtë luftë. Shumica dërrmuese e elitës së Putinit ëndërrojnë që ai të përfundojë. Dhe çfarë është më e rëndësishme: shumica e rusëve ëndërrojnë për të. Një sondazh telefonik që zhvilluam në dhjetor tregoi se 65 përqind e rusëve do të mbështesnin një vendim për t’i dhënë fund luftës. Dhe vetëm 18 përqind do të ishin kundër ose disi kundër tij. Njerëzve nuk u intereson kush e zotëron Krimenë dhe Donbasin, për sa kohë që lufta përfundon.
Me sa duket Putin nuk ka ndërmend t’i japë fund luftës. Çfarë hapash mund të ndërmerren për ta larguar sa më shpejt nga pushteti?
Para së gjithash, mos jetoni në një botë plot me fantazi. Duhet të përballemi me realitetin: Putini është ende i fortë. Përvoja tregon se diktatura të tilla ushtarake mund të zgjasin për një kohë shumë të gjatë, shpesh deri në vdekjen e shkaktarit të tyre. Ne kemi thënë gjithmonë se shpëtimi nuk do të vijë nga jashtë. E vetmja gjë që mund të sjellë çlirimin, është një zhvendosje thelbësore tektonike brenda vendit. Një protestë, një ndryshim humori në vend. Duhet kohë dhe punë e gjatë dhe e durueshme, për të arritur në atë pikë. Diçka që shumë njerëzve u duket e pakëndshme. Fatkeqësisht, nuk ka asnjë pilulë magjike, që do të ndryshonte shpejt gjithçka.
Ata thanë se shumë rusë ishin në favor të përfundimit të luftës. A e shihni këtë trend edhe në ushtri?
Kohët e fundit, numri zyrtar i çështjeve penale për dezertim ka kaluar 6000. Dhe kjo është vetëm maja e ajsbergut. Në shumicën e rasteve nuk niset asnjë procedurë: Duke qenë se komandantët e dezertorëve dënohen ashpër, ata zakonisht mbyllin sytë dhe nuk i raportojnë rastet. Numri aktual i dezertorëve është në dhjetëra mijëra. Ne si politikanë jemi të detyruar të gjejmë dhe mbështesim tendenca të tilla: për shembull, protesta e grave dhe nënave të ushtarëve , ose përgjithësisht e të gjithë njerëzve që i bëjnë Putinit pyetje të cilave ai nuk u jep përgjigje.
Çfarë pyetjesh janë ato?
Shoqëria dëshiron të dijë se kur do të përfundojë lufta, kur burrat do të kthehen nga fronti dhe se si Putini planifikon të luftojë varfërinë. Putin nuk ka përgjigje për këto pyetje. Për të larguar vëmendjen nga problemet reale, Kremlini po përpiqet të shtyjë një axhendë të re, krejtësisht të rreme. Dëshironi të flisni për varfërinë? Pastaj le të flasim për tualetet unisex. Dëshironi të flisni se kur do të kthehen të mobilizuarit që kalben në front prej 16 muajsh? Jo, le të flasim për ndalimin e abortit. Edhe mbështetësit e tij e kuptojnë se kanë shqetësime për të cilat Putini nuk është i interesuar. Në vend të kësaj, ai u thotë atyre disa katrahura për ndalimin e flamurit të ylberit. Dhe ata mendojnë: “Shkoni në ferr me ylberin tuaj! Kur do të rriten pensionet?” Këtu po shfaqet një hendek i rëndësishëm, i madh midis Putinit dhe votuesve. Dhe ne përpiqemi ta shfrytëzojmë maksimalisht këtë boshllëk.
Shoqëria ruse tani është më e gatshme se kurrë të flasë për politikën dhe të ardhmen. Edhe zgjedhjet krejtësisht të manipuluara dhe të parashikueshme janë një moment kur njerëzit po mendojnë se si duam të duket vendi ynë në gjashtë vitet e ardhshme. Dhe në përputhje me rrethanat, ky është një moment shumë i rëndësishëm për t’u treguar atyre se Putin nuk ka përgjigje për pyetjet e tyre.
Ata u bëjnë thirrje mbështetësve të tyre që të vijnë në qendrat e votimit në orën 12:00 të ditës së zgjedhjeve. Çfarë prisni nga kjo fushatë?
Ne presim që rusët të shohin njëri-tjetrin. Rezultati i zgjedhjeve dihet prej kohësh. Votimi nuk ka kuptim sepse nuk është zgjedhje. Është një veprim PR për Putinin. Është shumë e rëndësishme që ai t’i tregojë popullatës dhe Perëndimit: vendi është i bashkuar, të gjithë më mbështesin. Ju nuk jeni në luftë me mua, ju jeni në luftë me gjithë Rusinë. Ne, nga ana tjetër, po përpiqemi të shpjegojmë se Putini nuk është sinonim i Rusisë, se nuk ka mbështetje për luftën në shoqëri. Dhe kjo është arsyeja pse qëllimi i këtij veprimi është t’u tregojë njerëzve se nuk janë vetëm, se ka shumë prej tyre.
Por opozita nuk ka lider. A nuk mendoni se kthimi i Alexei Navalny në Rusi ishte një gabim?
Opozita ka një lider, ai quhet Alexei Navalny dhe ne e shohim udhëheqjen e tij. Edhe në izolim pothuajse të plotë, ai formulon dhe përhap ide politike që gjejnë miliona mbështetës. Të gjithë shohin se si torturohen, çfarë rreziqesh marrin, si vuajnë. Dhe fakti që ai vazhdon luftën e tij në këto kushte është burim energjie për shumë njerëz. Ju mund të flisni nëse një veprim ishte një gabim nëse ka veprime të ndryshme të mundshme. Nuk kishte opsione të tilla për Navalny. Ai gjithmonë e dinte se do të kthehej në Rusi. Ai është një politikan rus që nuk bëri asgjë të paligjshme apo të gabuar, i cili gjithmonë donte të ishte me njerëzit e tij.
Lodhja nga lufta po rritet në Perëndim. Çfarë do t’u thoshit njerëzve në Gjermani pse është e nevojshme të vazhdoni të mbështesni Ukrainën?
Së pari, është një zgjedhje e thjeshtë morale. Është e qartë se ku është e mira dhe ku e keqja. Putin është një kërcënim i madh për të gjithë botën e qytetëruar. Por sigurisht që ka edhe konsiderata thjesht praktike. Ne e dimë nga historia se është e pamundur të qetësosh një diktator. Oreksi vjen gjatë ngrënies. Çdo përpjekje për të negociuar me një person që nuk është i gatshëm të negociojë, do të çojë vetëm në vështirësi më të mëdha. Njerëzit që pretendojnë se mund të negociosh çdo gjë me Putinin, janë ose idiotë ose paguhen prej tij.
A e kuptoj mirë, besoni se Putini do të sulmojë Evropën nëse fiton në Ukrainë?
Sigurisht, ai do të filloi diçka të re.
Por pse? BE dhe NATO janë padyshim kundërshtarë shumë më të fortë se Ukraina.
Putin është një njeri i sëmurë. Ai është i shqetësuar mendërisht. Që në vitin 2014, pas aneksimit të Krimesë, Angela Merkel tha në një bisedë me Barack Obamën se “Putini ka humbur lidhjen me realitetin”. Një diagnozë e saktë, por një diagnozë pa trajtim është e pavlerë. Për tetë vite të tjera, bota pranoi faktin se vendi më i madh, anëtar i të gjitha organizatave ndërkombëtare si G20 apo Këshilli i Sigurimit i OKB-së, drejtohej nga një person që kishte “humbur kontaktin me realitetin”. Gjëja kryesore ishte që nafta dhe gazi vazhdonin të rridhnin. Pas aneksimit të Krimesë, Boris Nemtsov e formuloi idenë e Merkelit pak më ndryshe: Ai është një i çmendur ” . Se si përfundoi për këtë Nemtsov dihet. Dhe Perëndimi reagoi me qetësi ndaj vrasjes së tij. Diagnoza ishte e njohur për dhjetë vjet – ne të gjithë e dimë se ai është budalla dhe i çmendur. Nuk e dimë se çfarë tjetër do ti ndodhte. Ai duhet luftuar dhe duhet shkatërruar.
Intervistoi: Uladzimir Zhyhachou, Nga Gjermanishtja Sherif Ramabaja