I thone nje fjale:Punen e beje Une, meritat i merr Ti..!! Punen e bene te tjeret, meritat i merr tjeter kush!
Ne Hora u mbajt nje eveniment internacional te botes shqiptare, ndoshta kete gje pak e kuptuan. E kam ndjekur qe nga fillimi projektin me iniciativen e shoqates Hores se Skenderbeut, mbi percjelljen e shtatores gjigande te Gjergj Kastrioti – Skenderbe, te skluptorit Gezim Muriqi, qe nga momenti i projektit te tij deri ne realizimin e saj me date 30 Gusht ne Hora te Arbereshve ne Sicili…
E, dua te shtoj qe ne fillim qe me sa di une shteti shqiptar nuk dha asnje gram ndihme konkrete per te percjelle kete shtatore, por kjo u krye fale nje shoqate e quajtur Hora e Skenderbeut, donatore me ndihmen e emigranteve neper bote qe i dorezoi Hores me sukses kete veper gjigande.
Ne keto rreshta nuk do te ndalem te permend as ato figura te shquara qe u permenden nga Kryetari i komunes zoti Petta, te perfshire ne Konferencen mbajtur prane komunes se Hora e Arbereshve, ku cdo gje u organizua nga nikoqiri i shtepise e s’kam c’te shtoj, as nuk do te ndalem ne ne ate polemike persa i perket disa prej simboleve qe ka perdoru skluptori Gezim Muriqi ne vepren e tij, sepse ne rradhe te pare nuk jam kritike arti ku duhen kompetenca, dhe si e tille nuk dua te behem as qeshareke e as preh e lojrave politike ku shpesh here me hire apo pa hire do te ndjekesh ate aksiomen ku 1 +1=3 apo sfere e atij boshti te teoremes: Thirri derrit Dajo”…
Por dua te shtoj ate shirit, ku shume individe disi ” te dukshem” ne kontributin e tyre u kthyen ne “invisibile”..
Strukturat shoqerore, ne vleresim e njerezve te punes kane patur gjthmone hapsiren piramidale. Ne ato tavolinat gjerarkike ku Nastradini yne thoshte:”Ha binish mish”….ku edhe prifti kercen nga belaja…
Tavolina te tilla jane ndryshe nga ajo e tavolines rrumbullake Artur, ku te gjithe jane te barabarte, e ku, gjendet ajo “gota e shampagne” virtuale e shpirtit fale te atij e protokolli per ata njerezit e vyer te cilet duhet te ishin perfshire, per kontributin e tyre ne boten arberore. Nuk jane shume, jane pak, por qe jo gjithmone ka teper kohe per ta, sepse shpesh skenen e mbajne ata qe iu jep gishtin te marrin krahun. Kjo dobesi bene qe ne kete eveniment internacional shume autoritete te “eklipsohen”.
Kishin ardhur me dhjetra e dhjetra shoqata si ajo e Lidhjes se Shkrimtareve dhe Poeteve te drejtuar nga Zoti Musa Jupolli me te shoqen te cilet mbeshtesin me mish, shpirt boten arbereshe. Musa mbante ne duar librin e At Belluscit te cilen e kishin nxjerre ne kohe rekord dhe as emrin nuk ua permendi kush!..
Aty ishte edhe zonja Shukrije Ramadani, perfaqesuese e konsollates ne Zvicer, e shoqja e komandantit Agim Ramadani, nje grua e thjeshte dhe fisnike, por edhe ajo u anashkalua disi.
Aty ishin perfaqesues si prof Hazir Mehmeti studiues, perfaqesues shoqates ne Austri, mbeshtetes i botes arbereshe por edhe ai si thote ” Likja” u la si Lipe-shtogu prapa liste Kishin ardhur nga shume kontinente si: Kanada, permendim Dr Ruki Kondaj e cila futi ne Parlamentin e Kanadas promovimin e botes Shqiptare dhe ate Arbereshe dhe dallohet per nje kontribute te jashtëzakonshme.
Kishte ardhur nga Franca nje vajze e re, mesuese ne konservator, dhe mbeshtetese e kultures Arbereshe bukuroshja dhe artiste Fatjona Matraku e cila kishte harxhuar kohe, dhe pergatitur per nje koncert mes miqeve te saj ne Hora te Arbereshve, dhe iu ishte anulluar ky koncert me piano. Por, dua te ndalem tek ajo ngjarje e bukur, ne ate Horen e mbrekullueshme ku te gjithe se bashke perjetuam ato emocione, alkimi e gjakut te shprishur dhe “mergimtarve modern” ku Hora i ngjante nje Feniksi ne flak me deshiren e perjetshme per tu ringjallur.
Por Hora ne veten e saj eshte epidermike di te hap krahet e saj dhe di te mbledhi vellezerit e motrat me te njejten gjak..qe flasin te njejten gjuhe. Ne kete manifestim kishin ardhur shume mergimtare qe vinin per here te pare. I shikoje sepse iu ndrinin syte nga gezimi.
Takova mesues te diaspores si Nustret Derguti, i cili sapo kishte dale ne pension, dhe i emoconuar si kurre u tregua i gatshem per te qene krahe vellezerve Arberesh per ceshtjen e shkolles dhe mesimit te gjuhes.
Ishte familja komplet Veli Berishes, e Dan Morines,me familjen e tyre te mbrekullueshem,
Vajzat e djemte e apostullit Rexhep Rifati, Teuta Kerhani-Rifati me motra, vellezer..Vajza e arkitektes dhe poetes Shqipe Bytyqi
Present si gjithmone mjeku Faik Elezi se bashku me te shoqen e tij, ne boten arbereshe sa here qe flitet per Gjergj Kastriotin. Lec Rexhei Leci, shume djeme e vajza shqiptar te Kosoves me entuziazmin e tyre qe i dhane adernaline, energji ketij evenimenti.
Te me falin te tjeret qe nuk permenda emrat, te cilet edhe pse nuk ishin pjese e nje protokolli ne konferencen e mbajtur nga kryetari Petta , gje e cila me At Belluscin kjo nuk do te ndodhte kurre sepse At Belluscit donte te dinte deri ne minuten e fundit kush ishin perfaqesuesit dhe i merrte nje nga nje dhe i falenderonte ashtu sic i ka hije mikut te respektohet…
Dhe kete gje kryetaret e bashkive Arberesh duhet ta marrin si shembull prej tij. Sikur mos te mjafonte me kaq, si i thone asaj fjale: Mire gomari na ngordhi, por nuk na lene as mizat rehat…
Shperthejne ne disa rrjete sociale shqiptare ku perdhunohet nje pune kolosale e bere me shume sakrifica nga diaspora! Qe ne shqiptaret edhe Perendise me te mire ne apsolute i nxjerrim difekte kete e dija, por te politizosh nje shtatore me figurat politike te Shqiperise, ku ne kete rast shteti shqiptar i Shqiperise nuk hyn fare, pervec prezences simbolike te zonjes Parlamentaret Elisa Spiropali, kesaj i thone sic thote populli , “s’ka b..th te rri”
Shtatorja Vigane me stilin e tij “gjigand e Viking” i shton akoma dhe me teper potencen heroit tone arberor. Arti eshte subjektiv, dhe behet me syte e piktorit e jo me syte e tu, por mund te behet edhe me vizionin tend, me kritiken tende por brenda asaj zone ku nuk preket dinjiteti i tjetrit, ku nuk kalohet ne ofendime! Arti nuk eshte instrument dogmatik (se ndryshe nuk eshte art) Jemi pjesëmarrës te kritikes por nuk jemi askush qe te gjykojme!
Mjaft Gjykuam se nxjerrim vetem injorancen!
Vellezer shqiptar, te Shqiperise qe iua ka merre mendjen politika . Mesohuni qe ne jete ka edhe te jesh ” Donator ” per te miren e kombit. Mesohuni qe ne jete ka edhe Art dhe se Arti nuk ka passaporto, nuk ka kufij, dhe se Gjergj Kastrioti, i quajtur “Skenderbeu “do ti apo nuk doni ju eshte heroi i kombit!
Me parlamentaret tuaj mund te beni c’te doni,i keni zgjedhur vet, por mos OFENDONI INTELIGJENCEN E POPULLIT ARBERESH, te cilet e pranuan me deshiren e tyre kete dhurate nga emigrantet shqiptar te Kosoves, te cilet ngushtuan buxhetin e tyre, moren rrugen dhe kaluan caste te lumtura me vellezerit e tyre Arberesh, dhe rriten bashkpunimin, vellazerine, midis dy vellezerve me , me te njejten gjuhe, me gjak te shprishur neper bote!
Arti eshte estetik mund te pelqej apo mos te pelqej. Arti eshte ide, dhe idete Provokojne, hapin mendime, kontraste, por askush nuk ka te drejte te shtypi ato…Ta trasformoje ate si perdorim per ceshtjet e veta politike kjo do te thote hegjemoni kulturale, eshte krim per artin!
Per ndihmesen e madhe te dhene ne kete ceremoni dua te falenderoj shoqaten Hora e Skënderbeut Veli Genc Berisha , Da Morina, Adnan Asllani,Mitikun Rexhep Rifati, e shume vellezer te tjere shqiptar te Kosoves ne mergim, qe i pash te lodhur, te derrmuar, por nuk humben kurre as llogjiken dhe as buzeqeshjen.Ishin dinjitoz ne performance e tyre.
Nje pershendetje te madhe grupeve “Shota”, “Lyra” etje qe ishin nje asambel i vertet me nje profesionalitet te larte dhe me shpirtin artist qe na bene per vete e na rrengjethen mishin
Rrofshin mergimtaretshqiptare te Kosoves, ne Zvicer, Gjermani, Austri, e gjetke, qe nuk u kursyen dhe mbrriten te Hora e Arbereshve, dhane me te miren e mundeshme dhe mbi te gjitha i dhane caste jete arbesheve te Hores se Arbereshve ne Sicili te cilat me shume sakrifica mbajne gjallë gjuhen, kulturen, traditën si askush tjetër!
Ornela Radovicka
Qendra albanalogjike mbi gjuhën dhe kulturën arberesh e themeluar nga At Bellusci
