Shkruan: Mel YLLYRIANI
Duhet parë çfarë nuk shkon së mbari!
PINJOLLËT ILIRIANË DHE TATËPJETËZA E TYRE
Deklarimet për origjinën dhe trashëgimin e tyre, ngjasojnë me krekosjet, në njërë anë dhe, deri në pakufi mospasje sigurie e besim në vetëvete dhe te të sojit të vet, në anën tjetër.Ky ogur i keq e përshkruan më së miri gjendjet e pinjollëve të ilirianëve, sepse që kur të dindurit nga Karpatet e stepeve ruse erdhën në Gadishullin Ilirik, sikur ua kuptuan teket dhe huqet e këtyre dhe i mbanë të mbërthyer në korniza të griltë. Ajo që është më e pakuptimtë, nga radhët e pinjollëve ilirian, kanë gufuar e gufojnë lloj-lloj fundërinash që vetëdeklarohen për identitetin e tyre sipas mendësisë së pushtuesve; ca deklarohen se janë grekër, fundërina të mbledhura atej-ktej, ca të tjerë se janë maqedonë-bullgarë, ca të tillë se janë serbë-soj karpatesh, ca të tjerë se janë turqë-soj mongolësh e tatarësh, e çfarë jo tjetër…!?Ajo që është më moderne në radhët e tyre dhe tragjikomike njëkohësisht, ca deklarohen se kanë identitet berber e beduin, shkojnë gjer aty sa mohojnë gjenetikën, gjuhën dhe kodin etik tonin. U pëlqejnë burrat me brekushe që qëndrojnë nëpër hapësira ku kultivojnë amoralitet dhe femrat që duken si sorra të zeza.Përse e gjithë kjo lajthitje te pinjollët ilirianë, që shkonë deri në plasaritjet neurotike të tyre?Mos vallë janë të prekur nga virusi i quajtur “zvetënim”!?Është dhimbëse të thuhet e vërteta, por e domosdoshme për kohën dhe ekzistencialitetin e këtyre pinjollëve ilirianë.
Diç ka të vërtetë në këtë terrnajën e tyre!Po i kthehemi çështjeve nga këndi i retrospektivës për të sendërtuar perspektivën e gjërave. Nga këndi i retrperspektivës duhet analizuar hollë kontekstin e gjërave, më pas për të hedhur dritë në kontestimin nga vet këta pinjollët dhe, se të tjerët, ardhacakët e Karpateve, gjejnë komoditet me eksperimentimet e tyre në këtë nënqiell.Gadishulli Ilirik, vendi ku zanafilla e genit njerëzor mbiu këtu dhe nuk u shartua nga ndonjë pjesë tjetër e planetit, këtë e themi sigurt dhe bindshëm se kemi fakte dhe trashëgimi autentike. Por kjo nuk mjafton për t’i thënë gjërat dhe për të hedhur dritë mbi të vërtetën tonë, sepse, gatise na është këputur fija e palcës deri në zvetënim!Stërgjyshërit tanë, ilirët, themeluan konceptin bazë të një civilizimi të mirëfilltë, parametrat e këtij civilizim i dhanë botës kuptim etik dhe logjik të të ekzistuarit. Në zanafillën e gjërave ata themeluan parimet bazë të gjuhës, psikologjisë dhe sendërtimin e parametrit social. Kjo e vërtetuar tanimë, nga studiues serioz dhe të kalibrit botëror. Ajo që lë shqetësim në ne është, trashëgiminë autentike të të parëve tanë nuk arritëm ta vazhdonim dhe ta sendërtonim ashtu siç meriton ajo!Cila është e vërteta për këtë?Ajo, që më së shumti e degjeneroi ekzistencën tonë të lashtë e të mirëfilltë, është mistikja-feja, religjioni. Diç është strukur në këtë lëmsh të quajtur misticizëm. Po vallë, stërgjyshërit tanë, nuk e kishin sendërtuar parametrin e besimit kundrejtë Krijuesit të gjithësisë!?Sigurisht që e kishin sendërtuar dhe e kishin kultivuar këtë ndjesi në formë të etikës, kodit për baraspeshën e ekzistimit tonë gjenetik, linguistik e qytetërues. Dëshmitë materiale ofrojnë prova konkrete dhe të pakontestueshme për këtë.Por, përse zvetënimi te pinjollët ilirian rri si murtajë e zezë?Sigurisht se nuk e çmuan vlerën e qytetërimit të stërgjishërve të tyre, që kur filluan të jenë grykës dhe inferiorë kundrejtë jetës!Një inferioritet i tillë u mbollë përmes dogmave religjioze, atëherë kur ata që thirreshin në misticizëm, prijësit e tyre, e sendërtuan egocentrizmin deri në çarje neurotike, të dhënë për hierarki pushteti lanë hapësirë të depërtonin, në trojet stërgjyshore, lloj-lloj fundërine bredhësish me sorrollopët e tyre. Kjo ishte njëra nga anët e çara të neurozës së pinjollëve ilirianë, ana tjetër është, kur te këta prijës filloi të jepte efekt neuroza e misticizmës që u shndërrua në sindromë adhurimi për birin ‘’pa njërin prind” dhe atë të “berberëve-beduninëve”, kjo qe edhe plasaritja më neurotike te pinjollët ilirian dhe i dha vulën tatëpjetzës së tyre, që nuk ka të mbaruar edhe sot e gjithë ditën!Në nënqiellin e Ilirisë, tanimë, çarten kryqat dhe gjysmëhënat dhe janë në garë: kush më shumë do t’i hipnotizojë pinjollët ilirianë që zvetënimi të përfundojë me sukses.Hynor, kjo nuk është në normat e krijimt tënd, kthellojua kujtesën pinjollëve ilirianë dhe, jepjua ndëshkimin e merituar këtyre dhe fundërinave të dindura këtej në Ylliri!
