Fillimisht, ministrat e shteteve të mëdha anëtare filluan prokurimin për të gjithë BE-në, dhe më pas kancelarja ndërhyri …
Në ditën e parë të punës të vitit 2021, Komisionit Evropian iu desh të mbronte veten nga sulmet, duke mos porositur një numër të mjaftueshëm të vaksinave “reale” covid-19, se ato po mbërrinin shumë ngadalë dhe se BE ishte prapa shumë shteteve në botë. Disa nga këto kritika vijnë gjithashtu nga zyrtarë të shteteve anëtare.
Udhëheqësi i CSU gjermane, Demokristianët Bavarezë, Markus Söder, pyeti se si t’u shpjegojmë gjermanëve se vaksina e zhvilluar në atë vend do të ishte më shpejt e disponueshme për të tjerët. Ai tha se procesi i porositjes nga Komisioni Evropian për nevojat e të gjitha vendeve anëtare dukej të ishte “tepër burokratik” dhe se shumë pak vaksina të vërteta ishin porositur.
Vaksina e parë e aprovuar nga Agjencia Evropiane e Barnave (EMA) është ajo e kompanisë gjermane BioNTech në bashkëpunim me American Pfizer, dhe struktura më e madhe e prodhimit ndodhet në Belgjikë. As belgët nuk kishin asnjë privilegj në blerjen e kësaj vaksine, kështu që në Belgjikë vaksinimi është më i ngadaltë se sa pritej, në Holandën fqinje filloi vetëm pas Vitit të Ri, dhe në Francë është edhe më i ngadaltë.
Vaksinimi kryhet më shpejt sesa në BE në Izrael, Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar, Bahreini dhe disa vende të tjera, gjë që ka irrituar veçanërisht disa shtete anëtare të BE-së. Ministrja finlandeze e Shëndetësisë Kirsi Varhila u ankua se vendi i saj kishte marrë vetëm 40,000 doza në fund të vitit 2020, në vend të premtuar 300,000. “Ndoshta ata shkuan diku tjetër,” tha Varhila.
Përveç kësaj, BE është vonë në procesin e miratimit të vaksinave. Një presion i tillë ka të ngjarë të ketë çuar në takimin e Komitetit të Vaksinave të Agjencisë Evropiane të Barnave të hënën në mbrëmje për të shqyrtuar miratimin e vaksinës Moderna, e cila do të ishte e dyta e aprovuar për përdorim në BE. Takimi ishte planifikuar për të mërkurën, 6 Janar dhe do të vazhdojë atë ditë, pasi nuk u arrit asnjë përfundim të hënën mbi miratimin e vaksinës, e cila tashmë është aprovuar në shumë vende perëndimore ku ekzistojnë rregullatorë të rreptë.
Tre lloje të vaksinave janë aprovuar tashmë në Britani dhe vaksinimi i zhvilluar nga Universiteti i Oxfordit në bashkëpunim me AstraZeneca filloi dje, ndërsa procesi i miratimit të së njëjtës vaksinë në BE nuk ka filluar as. Sidoqoftë, Komisioni Evropian po mbron veten, duke pretenduar se ka lidhur kontratat për blerjen e vaksinave në një kohë kur nuk ishte e mundur të parashikohej se cili prej tyre do të ishte i suksesshëm dhe i sigurt në çfarë afati kohor.
Zëdhënësi i Komisionit Evropian Eric Mamer kujtoi se Komisioni kishte marrë një mandat negociimi nga vendet anëtare dhe deri më tani ka lidhur kontrata me gjashtë prodhues të mundshëm për blerjen e dy miliardë dozave, të cilat do të jenë më se të mjaftueshme jo vetëm për të gjitha vendet anëtare të BE-së por edhe për duke dhuruar për të tjerët.
“Ne qëllimisht krijuam një paketë prej gjashtë vaksinave të mundshme nga prodhues të ndryshëm, sepse në atë kohë askush nuk e dinte se cila do të ishte efektive dhe e sigurt dhe do të merrte miratim”, tha Komisioni Evropian, duke ua transferuar përgjegjësinë shteteve anëtare për sasinë e porositur. Mundësia tashmë ka lindur që disa vende të BE-së, të tilla si Gjermania, të fillojnë të porosisin vaksinat individualisht. Ata kanë të drejtë ta bëjnë këtë, por nuk është në frymën e rënë dakord në nivelin e BE-së.
Gara për të marrë vaksinën më shpejt dhe për të përfunduar vaksinimin e popullsisë së saj është ajo që BE donte të shmangte, dhe kjo është themeli kryesor i të gjithë strategjisë së vaksinimit të BE. Kjo është arsyeja pse tani dhe në Bruksel, jo aq me zë të lartë, ata thonë se e njëjta histori përsëritet gjithmonë: kur diçka ka sukses, atëherë qeveritë e vendeve anëtare janë përgjegjëse për të, dhe sa më shpejt që diçka të shkojë keq, është faji i Brukselit.
