Nga Andrea Sellmann dhe Céline Jouffrau
Serbia është e pasur me litium. Gjermania gjithashtu dëshiron të përfitojë nga marrëveshja e re e lëndëve të para me BE-në. Ekonomikisht po afrohemi më shumë. Por me çfarë çmimi?
Serbia është një vend midis Lindjes dhe Perëndimit. Gjermania ishte partneri më i rëndësishëm i importit dhe eksportit vitin e kaluar dhe shteti ballkanik është kandidat për anëtarësim në BE që nga viti 2012. Nga ana tjetër, Serbia mban marrëdhënie miqësore me Rusinë dhe Kina është një partner i rëndësishëm strategjik i saj.
Kur bëhet fjalë për litiumin, Serbia tani po mbështetet në Bashkimin Evropian. Sapo është lidhur një marrëveshje për lëndët e para për të zhvilluar së bashku depozitat e litiumit në Luginën Serbe të Jadarit. Për Michael Harms, Drejtor Menaxhues i Komitetit Lindor të Ekonomisë Gjermane, kjo marrëveshje nuk është e rëndësishme vetëm ekonomikisht, por edhe gjeopolitike. “Kjo pengoi një rol më të fortë për Kinën,” thotë Harms në podcast ntv “Wirtschaft Welt & Weit”.
BE bëhet më e pavarur nga Kina
Marrëveshja e litiumit mund ta bëjë Serbinë vendin e parë evropian që ka të gjithë zinxhirin e vlerës – nga miniera e metalit të lehtë, i cili është kaq i rëndësishëm për bateritë, deri te prodhimi i makinave elektrike. BE-ja po redukton gjithashtu varësinë e saj nga Kina – dhe gjithashtu përfiton nga distancat e shkurtra.
Prandaj, marrëveshja është e vlefshme ekonomikisht për të dyja palët. Por ç’të themi për rëndësinë politike? Mario Holzner është ekspert i Ballkanit dhe drejtor i Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare. Në podcast ai flet për përpjekjen e presidentit serb Aleksandar Vuçiq për të zgjedhur qershinë, “duke e ditur fare mirë se ne nuk do të anëtarësohemi në Bashkimin Evropian, për sa kohë që problemi i Kosovës nuk zgjidhet”. Ndryshe nga shumë vende të BE-së, Serbia nuk e njeh pavarësinë e Kosovës.
Për Holzner, ka interesa politike në marrëveshjen e litiumit. “Nëse mendoni se Serbia po e mbështet Perëndimin në armatosjen e Ukrainës, atëherë ka përpjekje paraprake nga pala serbe, të cilat natyrisht përfshijnë kundër-marrëveshje politike përkatëse”, tha Holzner. “Të dy sytë mbylen” kur bëhet fjalë për çështjen e “sundimit të ligjit në Serbi”, por edhe siç është rasti me Kosovën dhe çështja, se sa të lira janë zgjedhjet në vend. Ndërkohë, aktivistët mjedisorë serbë vazhdojnë të protestojnë kundër projektit të litiumit për shkak të shqetësimit për tokën e punueshme dhe ujërat nëntokësore.
Burimi: ntv.de, Nga Gjermanishtja Sherif Ramabaja
